قبیلہ ھای شہری

غالبا بودن در یک گروه اجتماعی ادامه بقاء را بیشتر و خروج از گروہ اجتماعی خطر مرگ یا معدوم شدن را برای جانداران اجتماعی بیشتر می کند۔ برای ھمین شناخت ھای اجتماعی مانند فرهنگ، قومیت، ملیت، آیدال های سیاسی و مذهبی جزوہ عمیق روان انسانی (کہ یک موجود اجتماعی است) شدہ است، و افراد، به عنوان واحدهای یک جامعہ، نقد بر اینها را مانند حملہ بر وجود خود می پندارد۔

در عصر اینترنت، کہ عصر بمباردمان شدن روزانه افراد با اطلاعات و همچنین تبلیغات بازرگانی و سیاسی است، شناخت ھایی سنتی یا در حال فروپاشی هستند و یا هم در حال بازسازی هستند۔ یک بخش بزرگ بازسازی شناخت ھای سنتی شامل بازخوانی واقعہ های تاریخی میشود۔ اینچا باید یاد آور شوم، که تاریخ به معنای نقل واقعات، فقط یک مغالطہ است، حتی اگر این واقعہ امروز صبح اتفاق افتاده باشد، و هزاران افراد شاھد آن باشند، باز هم، ھر شاهد عینی که آن واقعه را بیان کند، بیان آن شخص، روایت شخصی آن فرد، از آن واقعہ است، و برداشت هر فرد از یک واقعہ می تواند مختلف باشد۔ تذکر این مطلب برای مصرف کنندگان اینترنت، یک حرف تکراری است، چرا که هر مصرف کننده، بناء بر تجربہ ھای فردی می داند کہ، برای دانستن نزدیکتر بہ حقیقت، از گزارشهای یک وقوعہ، باید دنبال چندین منابع برود تا بتواند چراھای خود را پاسخ بدھد۔ ‍

:آمدم بر سر مطلب

یک بخش بزرگ افرادی کہ در شهرهای بزرگ زندگی می کنند، شناخت ھای سنتی خود را در حال از دست دادن هستند۔ از آنجایی که، حس داشتن تعلق بہ یک گروہ اجتماعی، ریشه عمیق در روان انسان دارد، بخشی تلاش می کنند، تا شناخت ھای جدیدی بسازند و یا ھم در تلاش یافتن شناخت جدید هستند، کہ با فرهنگ شهرهای بزرگ همخوانی دارند۔ این تلاش ھا منجر بہ راہ اندازی قبیلہ ھای شہری شدہ است۔ شبکہ ھای اجتماعی، ایجاد و توسعه اینچنین تلاش ها را تسهیل می کنند۔ برای مثال، شناخت با "ما نود و نو درصد هستیم"، "من ھم (هشتگ)"، "پرچم رنگین کمان (دگرباشان)"، "جنبش حقوق حیوانات"، "وگانیسم و زیر بخش ھای آن"، "جنبش ارگانیک"۔۔۔۔۔ و امثال دیگر نمونہ ھایی از اشکال ابتدایی قبیلہ ھای شھری ھستند۔

بناء بر تنوع فرهنگی جامعه مسلمین، ھر گروه فرهنگی، مراسم عاشوراء را بہ سبک خودشان اجرا کرده اند و میکنند۔ حال، ما شاھد شکل گیری قبیله های شہری در مراسمات عاشورایی نیز هستیم، "جنبش حسین کیست؟"، "اهدای خون بجای قمہ زنی"، "بازاندیشی روایات کربلاء"،۔۔۔۔۔۔۔ نمونہ ھایی از این تلاش ھا ھستند۔

:نتیجہ گیری

با گسترش شہرھا، مهاجرت ھا بسوی شہرھا، گسترش و سہل دسترسی در شبکه های اجتما‏عی، و ناپید شدن دیہات ھا، قبیلہ ھای شہری منسجم تر خواهند شد۔ در این میان، افراد سہ انتخاب دارند، تلاش مثبت برای مفید ساختن این قبیلہ ھا، بی طرفی، و یا ھم روی آوردن بر "ترول گری" تحت هر عنوان که باشد۔

بہ مناسبت روز ثقافت آزرگی: حصہ ھفتوم

چرہ مہ، موجودہ دور رہ، دوری میڈ میکسزم موگوم؟

عنوان یک مقالہ، کی دہ 1973 تھیوڈوسیس ڈابژینسکی، نوشتہ کدہ بود، دہ یک ضرب المثل بائیولوجی تبدیل شودہ۔ عنوان از مقالہ استہ، "دہ بیالوجی، بغیری عینک نظریہ ارتقاء، ھیچ چیز معنی دار مالوم نموشہ۔" چرہ کی، انسان یک موجود اجتماعی استہ، و بیرو از اجتما‏ع، بقاء یک انسان، دہ خطر موفتہ، امزی خاطر،رخ ارتقاء دماغ و فکر انسانہا طرفی مظبوط کدوی تعلق ‌فرد و اجتماع بودہ۔ امزی خاطر، حس و پیوند جزوی نظام اعصاب استہ۔ و حس پیوند و حس جدایی تعلق بسیار نزدیک قد صحت اعصابی، جسمی و امیتر کیفیت زندگی یک فرد درہ۔ موگہ، وقتی کی قبلائی خان، چین رہ فتح مونہ، دہ شھری ممنوعہ، کی شامل قصرھای شاھان چین بودہ، یک شہر از خیمہ ھایی مغولی (گھر، یورت) جور مونہ، تا کی دلتنگی مغولہا، برای مغولستان کم شونہ۔ اگر تعلق یک انسان، از ریگستان صحارا ھم باشہ، و او دہ جنگل امیزان (کی سر سبزترین جای دنیا استہ) بورہ، او برای ریگستان صحارا ضرور دلتنگ موشہ۔ شاید از زمیندارھا شنیدہ باشین، کی سخت ترین حصہ کار ازونا، سودا کدو، و امیتر قصابی مال استہ، کی اونا کلان مونن۔ ای گپ برای ازاونایی کی دہ مراکز صحی کار مونہ، ھم صادق مایہ۔ مطابق اندازے نفسیاتدان ھا (بہ طور مثال، رمانی ڈوروا سولا)، اگر یگو پای خو رہ میدہ مونہ، بعد از پلسترکاری، شش تا ھشت ھفتہ میلگہ، تا استغان پای شی دوبارہ جوش بوخرہ۔ امیتر، اگر یک رشتہ انسانی، از یگو وجہ میدہ موشہ، برای اکثر انسانہا، شش تا ھشت ھفتہ میلگہ، تا استے استے، از زیری اثرات مونٹی شودوی ازو تعلق بور شونہ۔ البتہ، اگر بعد ازدو ماہ، یک فرد ھنوز متاثر استہ، او ضرورت مدد یگو ماھری نفسیات رہ درہ، تا کی، زندگی عادی شی متاثر نہ شونہ۔ 

مقصدی، ازی تمام مثال ھا، ای بود، کی نشان بیدوم، کی حس تعلق دہ یک گروہ انسانی، جزو بائیولوجی انسان استہ، و قانون، اخلاقیات، عقاید، کلچر، زبان، ںظریات، اقتصاد و سیاست، وغیرہ وغیرہ تولیدات زندگی اجتماعی استہ، و اصل مقصد تمام ازینا، پیوند فرد و یک گروہ انسانی رہ مظبوط کدو استہ۔ 

،آمدم بر سر مطلب

چرہ مہ، دور از خود خو رہ، دوری میڈ میکسزم موگوم؟ وجہ شی ای استہ، کی دہ دور از مو، اقتصاد بازار آزاد دہ یک اوتر غول تبدیل شودہ، کی خود خو رہ پابند دہ ھیچ اصول نمینگرہ، و ھر پیوند یا تعلق انسانی رہ یک کالای بازار جور کدہ۔ میخایوم، واضح کنوم، کی ما خود مہ طرفداری اقتصاد بازار آزاد استوم، لیکن، مقصد اقتصاد باید مظبوط کدوی فرد و اجتماع باشہ، و ارزش ھای و حق ھای بنیادی انسانی نمیتنہ تبدیل دہ کالای بازار شونہ (لیکن، مرز آزادی بازار دہ حقوق شخصی افراد ختم موشہ ۔ برای مثال، آدم ھایی کی خاھش درن، کی جزو یک گروہ انسانی مختلف شونہ، و یا تعلقات ھایشی ںزدیکتر شونہ، لباس، زبان، خوراک، قوانین و رسومات ازونا رہ تا یک حد قبول مونن۔ بعض افرادی آزرہ، ٹوپی و پٹوی سندھی و بلوچی موپشہ، و بسیاری از بچہ ھا لباس ھای مغربی موپشہ (بہ شمول از مہ)، و یک کلان حصہ دختروی آزرہ پوشش ایرانی، عربی و ھندی درن۔ تبادلہ فرھنگی، دہ یک معاشرے کثیر الفرھنگی قابل قبول استہ، لیکن، وقتی کی تبلیغات بازاری بعض افراد رہ قایل مونہ، کی بائیولوجی ازونا مطاب‍ق ٹرینڈ دور نیہ، و باید پیکر تراشی کنہ (برای مثال، شیشتنی، کمر، چھاتی، بینی، و جلد خو رہ سرجری کنہ)، ای یک حملہ بلے حق انسانی حساب موشہ۔ ای اینجی اسٹاپ نموشہ، چرہ کی دہ آیندہ بسیار ںزدیک، مو شاید، شاھدی مارکیٹینگ برای ڈیزاینر اولادھا خاھد بودیم (شاید ھم، از چین شروع شونہ)، کی رنگ موی،جلد، چیم، نقش و جسامت بچہ، از پیش تعیین شونہ (تا ھنوز ممکن نیہ، چرہ کی برای جینیٹیک انجینئیرنگ انسانی پابندی استہ، لیکن، دہ صورت پیشرفت زیاد دہ ازی فیلڈ، یک نہ یک روز ای طریقہ کار، قانونی و تجارتی خاھد شود)۔ امیتر، یک مثال دیگہ، حق ملکیت فردی، برای معلومات ذاتی استہ۔ ھر انسان، دہ نتیجہ تعاملات اجتماعی، معلومات تولید مونہ، کی یک حصہ ازو معلومات، شامل معلومات خصوصی موشہ (کی شامل معلومات خانوادگی، تجارتی، تخلی‍قات، تمایلات وعقاید فردی۔۔۔۔ موشہ)، کی یک فرد بہ خاطری حیثیت اجتماعی خو، نمیخایہ، دہ دسترس یک فرد، یا افرادی دیگہ باشہ۔ ای یک حق انسانی ازو فرد استہ، و حصہ ملکیت شخصی شی حساب موشہ، لیکن، دہ دور از مو، دہ بنیادی استعمال انٹرنیٹ، ھم ادارہ ھای تجارتی و ھم حکومت ھا تمام معلومات رہ کی شامل شخصی ترین معلومات موشہ، جمع آوری و تجزیہ مونن۔ و دہ بنیادی ازی معلومات، دہ بسیاری مواقع، یک فرد رہ از خود شی کدہ بہتر میشناسہ۔ مسئلہ، اینجی ھم ختم نموشہ، بلکی، دہ بنیادی تبلیغات، جہان بینی ھای مخصوص ترویج ددہ موشہ، کی بسا اوقات، باوجودی شناخت، کی ای جہان بینی، تعلق فرد و اجتماع رہ کمزور مونہ، و افراد رہ از اجتماع کٹ کدہ، بے دیست و پای مونن (کی برای دفاع از حقوق خو صلاحیت منظم شودوی خو رہ از دیست بیدن)، و یک کلان حصہ معاشرہ، دہ نامی ٹرینڈ روز، خریدار و مبلغ ازی جہان بینی ھا موشہ۔ 

ادامہ دارد۔۔۔۔۔۔

در اصل، مہ، ای مبحث رہ دہ صفحہ فیس بوک شروع کدہ بودوم۔ از خاطری کی صفحہ فیس بوک مہ، ترتیب الفاظ رہ گڈوڈ موکد، مجبور شودوم، ای حصہ شی رہ، دہ بلاگ خو نشر کنوم۔ دہ بابت ازی زحمت، از دوستا معذرت میخایوم۔ دوستا، بقیہ مباحث رہ دہ صفحہ فیس بوک مہ  خاندہ میتنین۔ تشکر۔ 

https://www.facebook.com/khudadad.azara

روح اقبال (رح) سے معذرت کیساتھ

سوشل میڈیا پر، اشعار کے تشریحات پڑھ کر، متاثر ھوئے بغیر نہ رہ سکا۔

اسی تاثر کے زیر اثر، حضرت اقبال (رح) کے دو مصرعے کے تشریح پیش خدمت ھیں:

روح اقبال (رح) سے معذرت کیساتھ؛

اقبال:

ڈھونڈتا پھرتا ہوں میں اقبالؔ اپنے آپ کو

آپ ہی گویا مسافر آپ ہی منزل ہوں میں

تشریح:

شاید اقبال کے استاد، میر حسن نے زبان کے تدریس کے دوران، صوفی اشعار کے توضیحات میں، ننھے اقبال کو یہ سیکھایا تھا کہ انسان کے اصل تلاش، اپنے آپ کو پانا ھے۔ ننھے اقبال کے دل کو یہ بات لگی ھوگی، اور وہ اپنے آپ کو ڈھونڈتے ڈھونڈتے، مغربی علوم کے مرکز، لندن پہنچ گئے۔ وھاں اسکو، اقبال کے بجائے، بیرسٹری مل گئی۔ وھاں سے مایو‎س ھوکر، وہ نیٹشے کے سرزمین جرمنی، اس امید کیساتھ چلے گئے، کہ وھاں اسکو اقبال نیٹشے کے "سوپر مین" کہیں نظر آئے، مگر وھاں اسکو فلسفہ میں پی ایچ ڈی کے ڈگری سے ٹرخایا گیا۔

مغربی تہذیب سے مایوس ھوکر، اپنے آپ کو پانے کیلئے، اقبال نے اسلامی تہذیب کے شاندار ماضی کے یادگار، اندلس کا رخ کیا۔ وھاں اقبال کو اقبال کہاں سے ملتا، جہاں کے مساجد کو پیش امام اور نمازی تک نہیں ملتا۔ آخر تنگ آکر، اقبال نے واپس ھندوستان لوٹنے کا فیصلہ کیا۔ ھندوستان میں، اقبال کو اگراقبال نہیں ملتا، پھر بھی، کم از کم، کھاںے کو آم، سننے کو مولوی حضرات اور دیکھنے کو خواب اور شعر بازی کیلئے، کافی سارا فارغ ٹائم ملا۔ 😜

بدقسمتی سے، اسوقت ذاتی کمپیوٹر، انٹرنیٹ اور اسمارٹ فون ایجاد نہیں ھوا تھا، اسلئے اقبال کو کوئی لائیک اور ھارٹ نہ ملا۔ اگر اقبال کو انٹرنیٹ میسر ھوتے اور وہ بلاگ لکھتے، فیس بوک اسٹیٹس دیتے، ٹویٹ کرتے اور یوٹیوب پر وی لاگ کے بناتے، تو اقبال کے پوسٹس کو کوئی نہ کوئی شخص لائیک یا ھارٹ سے ضرور نوازتے، اور اقبال کو یہ شعر کہنے کی ضرورت نہیں پڑتے، 

اثر کرے نہ کرے سن تو لے مری فریاد

نہیں ہے داد کا طالب یہ بندۂ آزاد

Artificial Intelligence & Moral Economy: An Opinion (Part IV)

In the last three blog posts on artificial intelligence, I tried to lay down the problems (core problems). While the title of the blogs advertised "A.I" and "Moral Economy", they offered very little on A.I and Moral Economy or the link between the two subjects;

In this very short blog, I want to define Moral Economy, so it becomes clear what I mean by the term (As A.I as a blanket term covers lots of subfields, each with tonnages of resources available online, I don't feel the need of defining it.)

Moral Economy is socially Progressive.

What does it mean to be socially progressive?

The basic unit of a society is an individual, and creating and sharing of opportunities from the individual (self) progressively outward, meaning, yourself comes, and those closes to you, like family and friends, neighborhood, city, state, country, continent, and the world at large. The same way, your immediate environment and progressively beyond. The same is true for an organization, company, and state. Let's say, the country A is a multicultural society with one or several dominant cultural identities and many smaller cultural identities. As the democratic system give the decision making chairs to the dominant culture or the coalition of the dominant cultural identities, the minority cultural identities and likewise, the sub-cultures are pushed/ignored and they remain on the fringes of the societal recognition or decision making chairs. Starting from the majority, a socially progressive economy (moral economy) recognizes the fringe identities and include them in the decision making. An opening of the world to women and increasing recognition of their roles is a positive sign towards of a general moral economy. However, there are ethnic, religious and cultural identities who are not as recognized as the women issues (while the women make up fifty percent of those populations). That's a direction that a moral economy needs to go.

A WORD ABOUT CONNECTION OF RELIGION WITH MORAL ECONOMY: I haven't seen any religion in the world which is progressive both inside and outside the boundaries of the religion. While, every religion is socially progressive within the community, meaning, it is emphasized to take care of family members, neighbors, friends, poor and those in needs, practically, the resources are spent inside the community of that religious identity. Religions are closed systems (which makes them conservative). An open system is more progressive.

So, does it means, a Moral Economy is based on equality?

A progressive economy can't be a pay-everyone-the-same-amount model. Pay all the same is not a sustainable and unrealistic model. Progressive means, the constant update of floor values.

Let me explain. The Universal Declaration of Human Rights was the biggest achievements of post-WWII. It defined a set of floor-values applicable for all humans. That floor-values needs to updated as humans progress technologically and the means of productions and distributions become more efficient. The purpose should not be to clip the wings of those who are pushing the boundaries of human progress but give wings to those who struggle flying. I want to keep this blog limited and do not immerse in the examples (please revisit for the blog in coming weeks for examples and the role that A.I can play).  But just to point to the kind of examples that I want to discuss, I like to name the concepts of  inclusion of "Basic Income" and "Basic Health" (paid for with the income from natural resources- and human population defined as natural resources too). 

The Popularity Of A Childhood Tactic in The Current Election Campaigns

It's very hard to predict an individual's behavior and in contrast, a certain population may show trends that make their behaviors more predictable. It's called statistics. If you remember Maxwell's name or his Kinetic Molecular Theory of gases from your high school Physics class, then, it might be interesting to know that he faced the same problem. It was hard to determine the behavior of the individual atoms/molecules of a gas, however, a known mass (a certain size population of atoms/molecules) of that gas showed predictable behaviors under certain conditions (The Maxwell Distribution Laws). Basically social sciences deeply influenced by the practice of finding trends in populations (a popular method in natural sciences). 

This blog is not a study of the childhood tactics in the election campaign (though, might be an interesting study if one commits time to), as the title suggests but to share an observation that has become so obvious in the current election season that I can't resist, not sharing it 😜;

It's the general election season in Pakistan, and the two Hazara enclaves in Quetta (Hazara Town and Alamdar Road) are actively participating in the election. As you may have guessed by now, I have keenly observed the common trends and one trend that has particularly taken my attention is a tactic that is commonly used by the children for "social" dominance;

The boys (often unconsciously) try to discourage other boys from expressing themselves by making fun of their voices, choices of the words, accents and the stories they share OR make other boys question their self worth by assigning derogatory names based on their physical features, appearances, location or family affiliations. The worst part is that these derogatory remarks/names are considered "cool" and funny. The boys who use them don't think they are trying to force other boys to submission (or suggesting their supremacy) but consider them cool and their usage as funny. Well, you may consider it as bullying. But I think, it is a bit different than bullying. As I said, these kinds of behaviors are considered cool, funny and friendly. A good analogy would be the friendly fights of the carnivorous-cubs. Friendly fighting and plays not only improve their hunting skills but also determine the social ranking at the same time. 

Back to the election,

While the election is an open competition and some leg-pulling is expected, however, a mature society would use the democratic processes to ENCOURAGE expressions (as the only venue towards improvements is practice) to improve the collective wisdom. Election as a democratic process is not only electing representatives but also promoting civic virtues and training future community leaders. Using the boys tactic of DISCOURAGING expressions will not produce potential leadership that will be able to lead the community in hard times. 

As a Hazara, I am expressing my concern about the common usage of such a vile tactic on social media and ask concerned Hazaras to write and speak on the topic. THANKS